Сингапурлик олимлар ёмғир томчиларини энергияга айлантиришни ўрганишди. Яъни, томчи ёрдамида чироқ ёнади. Сингапур Миллий университети тадқиқотчилари оддий, аммо истиқболли технологияни тақдим этдилар. Улар электр энергияси ишлаб чиқариш учун осмондан тушаётган сув томчиларидан фойдаландилар. Тажриба давомида фақат ёмғир суви ёрдамида 12 та лед лампочкани ёқиш мумкин бўлди.

Ҳозирда бутун дунёга катта хавф солаётган глобал экологик муаммолардан бири бу – чиқиндилар масаласидир. Чунки, инсонларнинг кундалик эхтиёжи қанчалик ортиб боргани сари унинг натижасида юзага келаётган чиқиндилар тури ҳам, миқдори ҳам тезкор кўпаймоқда. Бунинг замирида эса яна биз ўзимиз – инсонларнинг лоқайдлиги, эътиборсизлиги ётади.

Ҳар қандай одамда атроф-муҳитга, борлиққа муҳаббат болаликдан шаклланади. Чунки, мурғак қалблар ҳар нарсага қизиқувчан, интилувчан бўлади. Шу маънода табиатни асраб-авайлаш, унга меҳрли бўлиш, экологик маданиятни шакллантиришни боғчадоноқ бошлаш лозим. Бу борада халқ депутатлари Наманган вилояти Кенгаши депутати Расулжон Тўйчиев катта тажрибага эга.

Иқлим ўзгаришлари бугун дунёдаги энг муҳим глобал муаммо саналади. Унинг асосида ер юзидаги ҳароратни доимо мўътадил сақлаб турадиган дарахтзорлар, ўрмонларга нисбатан нохолис муносабат ётади. Кейинги юз йилликда ўрмонларни шавфқатсиз кесилиши, чексиз яшил майдонларга қирон келтирилиши айни дамда инсоният бошига қатор фалокатларни ёғдиряпти.

Халқимизда “Ўғри бўл, қароқчи бўл, инсофли бўл!” деган нақл бор. Бу ҳикматли иборани бугунги кунда ўзини “блогер” деб ҳисоблайдиган, кўча гапини ҳақиқат билиб, кимнингдир шахсига ёки қайсидир ташкилот шаънига ҳуда-беҳуда тош отаётган шахсларга нисбатан “Майли фаол бўл, жонкуяр бўл, лекин адолатли фикр юрит!” қабилида айтишга тўғри келмоқда. Чунки, чалғитишга хизмат қилмоқда.

Балиқ етти хазинанинг бири. Ундан мазали таом тайёрланади. Шу боис кўпчилик уни севиб истеъмол қилади. Унга нисбатан эҳтиёж кучли бўлганлиги боис нафақат табиий сув ҳавзаларидан овланади, балки сунъий кўлларда ҳам катта миқдорда етиштириб келинади. Аммо, ҳамма балиқни ҳам овлаш мумкин эмас. Улардан бири “Туркистон мўйловдори” ҳисобланади.

Бугун табиатда йўқолиб кетиш хавфи остида турган ҳайвонлар орасида сайғоқлар муҳофазаси алоҳида эътиборга олинган. Шу боис ҳар йили 27-29 апрель кунлари “SOS sayg’oq” – сайғоқларни муҳофаза қилиш кунлари сифатида нишонланади. Сайғоқлар бугунги кунда — Ўзбекистон Қизил китоби ва Халқаро табиатни муҳофаза қилиш иттифоқининг (IUCN)) Қизил рўйхатига киритилган.

Инсонлар тириклик оламининг энг олий вакили сифатида тафаккур, ақл ва фаросатга эга. У ўз ҳатти-ҳаракатини бошқара олади, ҳар бир ишнинг оқибати, фойда ёки зарари хусусида мушоҳада юритади. Лекин, баъзи ҳолларда билиб туриб тартибни, ҳаттоки қонунни бузиши мумкин ва масъулиятдан қочиш учун бу ҳолатни яширишга ҳам уринади.

Халқимизда қарс икки қўлдан чиқади, деган нақл бор. Бунда маълум бир воқеликка икки томондан назар солиш тушунилади. Бугун мамлакатимиз иқтисодиётининг қон томири ҳисобланган йўллар сифати, уни асраш, унумли фойдаланиш хусусида ҳам шу сўзни айтиш мумкин.

Ижтимоий тармоқларда Андижон туманининг “Дўнг қишлоқ“ маҳалласида ярим асрлик тарихга эга садақайрағоч эътиборсиз қолдирилгани, бунинг натижасида у қуриб бораётганлиги ҳақида асоссиз маълумотлар тарқалди. Аслида эса бу дарахт гуркираб ўсиб турибди ва у доимий тарзда мутахассислар назоратида.

Она заминимизнинг ҳар қаричи тиллога тенг. Уни қадрлаган, авайлаган, ўз ўрнида, самарали фойдалана олган инсон тенгсиз бойликка эга бўлади. Ер унга ўз саҳоватини, неъматларини аямайди. Шу маънода Андижон туманидаги “Бўтақора ёғдуси” масъулияти чекланган жамияти раҳбари Бахтиёржон Маҳкамовни заминни қадрлаган заргарга қиёслаш мумкин.

Барча тирикликка Ватан бўлган курраи замин – Она ер асрлар давомида инсону-жонзотларни ризқу рўз билан таъминлаб келади. Унинг бағридаги турфа неъматларнинг барчаси эса пировардида энг олий жонзот – Инсон манфаатлари учун хизмат қилади. Шу боис, уни асраб-авайлашимиз, қадрига етишимиз, ардоқлашимиз зарур. Шу маънода ҳар йилнинг 22 апрелида бутун дунёда “Халқаро Ер куни” нишонланади.