Тиб илмининг отаси, буюк салоҳиятли аллома, улуғ олим Абу Али Ибн Сино атроф-муҳит, ундаги унсурлар – тоза сув, ҳаво ва тупроқнинг инсон ҳаётидаги аҳамияти ҳақида ғоят ўринли фикрлар билдирган. Ушбу унсурларнинг ифлосланиши, таркибининг ўзгариши кишилар ҳаёти ва соғлиғи учун жиддий зарарларни келтириб чиқаради.

Инсоният олдида турган энг долзарб муаммолардан бири экологик барқарорлик ва хавфсизликни таъминлашдан иборат. Зеро, бугунги кунда табиатни асраш, атроф-муҳит мусаффолигини сақлаш ва табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш, экологик онгни шакллантириш, ривожлантириш ва юксалтириш, шунингдек, экология соҳасидаги тадбирлар самарадорлигини ошириш ғоят муҳим аҳамият касб этмоқда.

Маълумки, табиатни муҳофаза қилиш тўғрисидаги қонунларни бузганлик учун тегишли жавобгарлик мавжуд. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2025 йил 3 июндаги “Иш ҳақи, пенсиялар, стипендиялар ва нафақалар миқдорини ошириш тўғрисида”ги фармонига кўра, нафақат ижтимоий тўловлар, балки қонунбузарлик ва ҳуқуқбузарликлар учун белгиланадиган жарималар миқдори ҳам бир қадар кўтарилди.

Бугун Андижонда “Плоггинг тур” ва “Пикник маданияти” тадбирлари бўлиб ўтди. Андижон вилояти экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши бошқармаси ҳамда соҳага алоқадор ташкилотлар ҳамкорлигида ўтказилган мазкур тадбир кутилганидагн кўра самаралироқ бўлди.

Ҳозирда бутун дунёга катта хавф солаётган глобал экологик муаммолардан бири бу – чиқиндилар масаласидир. Чунки, инсонларнинг кундалик эхтиёжи қанчалик ортиб боргани сари унинг натижасида юзага келаётган чиқиндилар тури ҳам, миқдори ҳам тезкор кўпаймоқда. Бунинг замирида эса яна биз ўзимиз – инсонларнинг лоқайдлиги, эътиборсизлиги ётади.

Ҳар қандай одамда атроф-муҳитга, борлиққа муҳаббат болаликдан шаклланади. Чунки, мурғак қалблар ҳар нарсага қизиқувчан, интилувчан бўлади. Шу маънода табиатни асраб-авайлаш, унга меҳрли бўлиш, экологик маданиятни шакллантиришни боғчадоноқ бошлаш лозим. Бу борада халқ депутатлари Наманган вилояти Кенгаши депутати Расулжон Тўйчиев катта тажрибага эга.

Баҳорнинг айни кунларида табиат ғоят гўзал рангларга беланган. Шаҳар кўчаларида порлаб турган павлония гуллари, қиру-адирларда ловуллаётган лолақизғалдоқлар ҳар қандай кишига юқори кайфият улашади. Шу боис бугун кўплаб юртдошларимиз вақт топиб лола сайлига чиқиш пайида.

Бугун, 7 апрель — Бутунжаҳон Саломатлик куни. 1948 йилнинг мазкур санасида Жаҳон Соғлиқни сақлаш ташкилоти ташкил топган. Шундан бери ҳаро йили 7 апрелда дунё миқёсида Жаҳон саломатлик куни кенг нишонланади. Бу тадбир доирасида мамлкатимиз шаҳар ва туманларида шифокорлар томонидан чуқурлаштирилган тиббий кўриклар ўтказилади.

Кишилик жамияти ўз тараққиёти давомида она табиат бағридаги барча унсурларни ўз манфаати учун йўналтира олди. Бу неъматлар хоҳ ер усти ва ости, чексиз денгиз ва уммонлар бағри ва ёки кўкда бўлса-да, одамларнинг ўлжасига айланди.

Сув ҳаёт манбаи. Тирик жон озуқасиз, егуликсиз бир неча кун яшаши мумкин, аммо сувсиз узоққа бормайди. Чунки, ҳар қандай организмнинг асосини сув ташкил қилади. Танамиздаги ҳамма жараёнлар бевосита сув ёрдамида амалга ошади ва бу неъматни кўпроқ истеъмол қиламиз. Шундай экан, уни асраб-авайлашимиз, қадрлашимиз зарур.

Бугун дунё миқёсида ҳаво ва сувнинг ифлосланиши, тупроқ эрозияси, чўлланиш, қазилма ёқилғиларни беҳисоб ишлатиш глобал исишга, табиий офатларнинг кўпайишига олиб келмоқда, атроф-муҳит ва аҳоли соғлиғига жиддий зарар етказмоқда. Бу каби муаммолар юртимизни ҳам четлаб ўтаётгани йўқ.

Андижон вилояти экология, атроф муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши бошқармаси Балиқчи туман бўлими ходимлари томонидан жорий йилнинг ўтган даврида атроф-муҳитни муҳофаза қилиш борасида қонунбузилиш ҳолатлари аниқланди ва уларга тегишли чоралар кўрилди. Таҳлиллар шуни кўрсатадики, бу вазиятнинг бош сабаби аҳоли ўртасида экологик маданиятнинг етишмаслигидир.